IDROK, XOTIRA VA FIKRLASHNING NUTQ RIVOJLANISHIDAGI OʻRNI

Maqolada inson nutqini idrok etish jarayoni va uning eshitish hamda xotira mexanizmlari bilan uzviy bogʻliqligi nazariy jihatdan yoritib beriladi. Nutqni anglashda mantiqiy urgʻu, soʻzlar tartibi, sintaksik tuzilish va xotirada mavjud modellar bilan taqqoslash jarayoni muhim ahamiyat kasb etishi taʼkidlanadi. Shu bilan birga, nutqiy faoliyatning motivatsiya, rejalash, amalga oshirish va nazorat bosqichlari haqida A.A. Leontyev, I.A. Zimnyaya kabi olimlarning nazariyalari tahlil etiladi. Maktabgacha taʼlim yoshida idrokning rivojlanishi fikrlash bilan uzviy bogʻliq boʻlib, u bolalarning tahlil qilish, taqqoslash va umumlashtirish qobiliyatlarini shakllantiradi. Bolalar nutqini oʻstirish jarayonida Ye.I. Tixeeva, B.V. Belyayev kabi olimlar qarashlari asosida nutq va aqliy rivojlanishning birgalikda kechishi ilmiy jihatdan asoslangan. Shuningdek, bolalarning yosh xususiyatlariga koʻra nutqning bosqichma-bosqich rivojlanishi – lugʻat boyligining ortishi, grammatik tuzilishlarni oʻzlashtirish, sintaksik modellarni qoʻllash jarayonlari keng yoritiladi. Maqolada bola nutqining ijtimoiy muhitda, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot jarayonida rivojlanishi, oila va maktabgacha taʼlim muassasasi sharoitida nutq koʻnikmalarini takomillashtirishning ahamiyati koʻrsatiladi. Xulosa qilib aytganda, maktabgacha yoshda nutqni rivojlantirish bolaning umumiy psixik kamoloti va taʼlim jarayonidagi muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi omil boʻlib, chet tillarni oʻzlashtirish qobiliyatini rivojlantirishda ham muhim poydevor hisoblanadi.

130
26.11.2025

BAYKAN SEZARNING PEDAGOGIK USULLARI VA ULARNING TURKIYADA TANIQIY SOSİOLOGIYA RIVOJLANISHIGA TA'SIRI.

Ushbu maqola Turkiyada sotsiologiya fanining institutsionallashuvida Baykan Sezerning hissasini tahlil qilishga bag‘ishlangan. Asosan, uning ilmiy va pedagogik faoliyati, shuningdek, turk sotsiologik an'analarida tanqidiy maktabni shakllantirishdagi roli yoritiladi. Sezer g‘arb markazli nazariy yondashuvlarni tanqid qilgan va mahalliy ijtimoiy haqiqatlarni hisobga olgan holda, mustaqil metodologik yondashuv — bog‘liqlik nazariyasiga asoslangan konsepsiyani ilgari surgan. Uning ilmiy va ta’limiy merosi Turkiyada sotsiologiyaning mustaqil fan sifatida shakllanishiga katta ta’sir ko‘rsatgan va tanqidiy tafakkurga ega yangi tadqiqotchilar avlodini yetishtirishga yordam bergan. Bundan tashqari, maqolada Sezerning xalqaro ilmiy doiradagi o‘rni va global sotsiologik diskursga qo‘shgan hissasi ham ko‘rib chiqiladi.

308
15.06.2025

BUGUNGI KUNDA MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI MUSTAQIL (KREATIV) FIKRLASHGA OʻRGATISH METODIKASI

Ushbu maqolada bugungi kunda maktabgacha yoshdagi bolalarni mustaqil fikrlashga oʻrgatish metodikasi hamda Maktabgacha taʼlim muassasalarida bolalarni mustaqil mulohaza yuritishga yoʻnaltirishda ularga xos boʻlgan psixologik va pedagogik xususiyatlarni inobatga olish muvaffaqiyatga erishish garovidir. Hozirgi vaqtda maktabgacha yoshdagi bolalar psixik xususiyatlari rivojlanishining mustaqil fikrlash jarayoniga taʼsiri haqidagi maʼlumotlar keltirilib, muammo va yechimlar haqida soʻz yuritiladi

444
23.02.2025

ZAMONAVIY HIND FALSAFASINING ASOSLARI HAQIDA MULOHAZALAR

Ushbu maqolada uzoq tarixga ega boʻlgan hind falsafasining bugungi kundagi shakllarini hamda ularning asosidagi ilgari surilgan gʻoyalar borasida soʻz yuritiladi.

599
11.06.2024

INGLIZ VA O’ZBEK TILLARIDA TA’LIM SOHASIGA OID TERMINLARNING CHOG’ISHTIRMA TAHLILI

Ushbu maqolada ingliz va o’zbek tillarida ta’lim sohasiga aloqador bo’lgan termin va tushunchalar qiyosiy nuqtai nazardan tahlil qilingan. Shuningdek, sohaga oid adabiyotlar va ularda keltirilgan ilmiy mulohazalar tadqiq qilingan.

733
11.06.2024

FА-SZАN FALSAFIY QARASHLARINING XITOY BUDDAVIYLIGI TA’LIMOTIDAGI O’RNI

Ushbu maqolada Xitoy buddaviyligi Xuayan maktabi asoschisi Fа-szаnning falsafiy qarashlari va ta’limoti haqida mulohaza yuritilgan. Shuningdek, Xuayan maktabining Xitoy buddaviyligi falsafiy tafakkuri rivojiga ta’siri bayon qilingan.

490
22.05.2024

XX ASR BOSHLARIDA SURXON VOHASIDA XALQ TA’LIMI TIZIMI XUSUSIDA

Ushbu maqolada Sovet mustamlakachiligi davrida xalqimizning madaniy darajasi, yurtimizda amalga oshirilgan madaniy-ma’rifiy tadbirlar va ularning amaliyotga joriy etilishi haqida fikr yuritiladi.

591
26.03.2024

CHAN MAKTABI (CHAN SZUN) TA’LIMOTINING SHAKLLANISHI HAQIDAGI MULOHAZALAR

Ushbu maqolada Xitoy buddaviyligi Chan maktabining rivojlanishi tarixi va falsafiy ta’limoti haqida mulohaza yuritilgan. Shuningdek, chan maktabining Uzoq Sharq falsafiy tafakkuri rivojiga ta’siri bayon qilingan.

519
20.08.2023

ABDULLA AVLONIY IJODIDA MA’NAVIY-MA’RIFIY TARBIYA MASALASI

Ushbu maqola atoqli ma’rifatparvar adib Abdulla Avloniyning ijtimoiy faoliyati va ijtimoiy qarashlarida ma’rifatparvarlikning o’rni, shuningdek, uning “Turkiy Guliston yoxud axloq” asarida keltirilgan ma’naviy-ma’rifiy tarbiyaga oid qarashlari, ta’lim-tarbiyaning millat ma’naviyati, ma’rifatini yuksaltirishdagi ahamiyati va kelajak avlodni, millatni ma’naviyatli, ma’rifatli, komil qilib tarbiyash kabi masalalarning qisqacha tahliliga bag’ishlanadi.

1195
10.06.2023