IDROK, XOTIRA VA FIKRLASHNING NUTQ RIVOJLANISHIDAGI OʻRNI

Maqolada inson nutqini idrok etish jarayoni va uning eshitish hamda xotira mexanizmlari bilan uzviy bogʻliqligi nazariy jihatdan yoritib beriladi. Nutqni anglashda mantiqiy urgʻu, soʻzlar tartibi, sintaksik tuzilish va xotirada mavjud modellar bilan taqqoslash jarayoni muhim ahamiyat kasb etishi taʼkidlanadi. Shu bilan birga, nutqiy faoliyatning motivatsiya, rejalash, amalga oshirish va nazorat bosqichlari haqida A.A. Leontyev, I.A. Zimnyaya kabi olimlarning nazariyalari tahlil etiladi. Maktabgacha taʼlim yoshida idrokning rivojlanishi fikrlash bilan uzviy bogʻliq boʻlib, u bolalarning tahlil qilish, taqqoslash va umumlashtirish qobiliyatlarini shakllantiradi. Bolalar nutqini oʻstirish jarayonida Ye.I. Tixeeva, B.V. Belyayev kabi olimlar qarashlari asosida nutq va aqliy rivojlanishning birgalikda kechishi ilmiy jihatdan asoslangan. Shuningdek, bolalarning yosh xususiyatlariga koʻra nutqning bosqichma-bosqich rivojlanishi – lugʻat boyligining ortishi, grammatik tuzilishlarni oʻzlashtirish, sintaksik modellarni qoʻllash jarayonlari keng yoritiladi. Maqolada bola nutqining ijtimoiy muhitda, kattalar va tengdoshlar bilan muloqot jarayonida rivojlanishi, oila va maktabgacha taʼlim muassasasi sharoitida nutq koʻnikmalarini takomillashtirishning ahamiyati koʻrsatiladi. Xulosa qilib aytganda, maktabgacha yoshda nutqni rivojlantirish bolaning umumiy psixik kamoloti va taʼlim jarayonidagi muvaffaqiyati uchun hal qiluvchi omil boʻlib, chet tillarni oʻzlashtirish qobiliyatini rivojlantirishda ham muhim poydevor hisoblanadi.

106
26.11.2025

HAVO IFLOSLANISHI TARQALISHINI GAT YORDAMIDA MODELLASHTIRISH

Ushbu maqola havo ifloslanishi tarqalishini geoaxborot tizimlari (GAT) yordamida modellashtirishning metodlari, imkoniyatlari va amaliy ahamiyatini o‘rganishga bag‘ishlangan. Maqolada yer usti monitoring stansiyalari, transport va sanoat zonalaridan olingan ma’lumotlar hamda masofaviy kuzatish texnologiyalari asosida havo ifloslanishining fazoviy va vaqt bo‘yicha tarqalishini tahlil qilish usullari tavsiflanadi. Shuningdek, GAT yordamida ishlab chiqilgan modellar ekologik monitoring, shahar rejalashtirish va barqaror rivojlanish strategiyalarini qo‘llashda amaliy ahamiyatga ega ekanligi ko‘rsatiladi.

148
31.10.2025

QANDLI DIABET BILAN XASTALANGAN OTA VA ONALARDAN TUG‘ILGAN AVLODLAR YURAK QORINCHALARINING DEVORIDAGI MORFOMETRIK O‘ZGARISHLAR

Ushbu maqolada qandli diabet bilan xastalangan ota-onalardan tug‘ilgan avlodlarning yurak qorinchalari devorida kuzatiladigam morfometrik o‘zgarishlar o‘rganilgan. Ekperimental tadqiqotda yurak kardiomiotsit hujayralari, kapillyar tarmog‘i hamda miokardning strukturasi tahlil qilindi. Natijalarga ko‘ra, diabetik avlodlarda yurak devori qalinlashgani, kardiomiotsitlar gipertrofiyasi va interstitsial biriktiruvchi to‘qima miqdorining ortgani aniqlandi. Ushbu o‘zgarishlar yurakda funksional buzilishlarning erta morfologik belgilari sifatida baholandi. Eksperimental tadqiqot natijalari qandli diabetning avlod yurak tuzilmasiga ta’sirini chuqur ilmiy natijalarga tayangan holda o‘rganish va onadagi qandli diabetning avlod yuragida keltirib chiqaruvchi asorat va oqibatlarni bartaraf etish chora-tadbirlarini ishlab chiqish uchun ilmiy-amaliy asos bo‘lishi mumkin.

162
31.10.2025

XALQARO HUQUQIY TA’LIM STANDARTLARI VA ULARNING MILLIY TA’LIM TIZIMIGA TATBIQI (O‘ZBEKISTON MISOLIDA)

Mazkur ilmiy ishda zamonaviy ta’lim jarayonlarini xalqaro me’yor va ko‘rsatkichlar asosida rivojlantirish hamda ularni mahalliy sharoitga moslashtirish masalalari tahlil qilinadi. Jahon tajribasida keng qo‘llanilayotgan huquqiy ta’lim yondashuvlari, jumladan, o‘quv dasturlarini kompetensiyaga asoslangan tarzda shakllantirish, akademik erkinlikni kengaytirish va ta’lim sifati monitoringini mustahkamlash mexanizmlari ilmiy jihatdan o‘rganilib, ular mahalliy ta’lim siyosatidagi islohotlar bilan qiyosiy tahlil qilinadi. Shu bilan birga, milliy huquqiy tizimni global standartlarga moslashtirishda yuzaga kelayotgan muammolar, ularning ijtimoiy-huquqiy oqibatlari va bartaraf etish yo‘llari ham ko‘rib chiqiladi. Tadqiqotning nazariy asoslari sifatida xalqaro tashkilotlarning ta’lim sohasidagi hujjatlari, ilg‘or xorijiy tajribalar va milliy qonunchilik talablari tahlil etilgan. Natijada, ta’lim mazmuni va metodikasini takomillashtirish, kadrlar malakasini oshirish hamda xalqaro hamkorlikni kengaytirish orqali huquqiy sohada yuqori sifat ko‘rsatkichlariga erishishning konseptual yo‘nalishlari ishlab chiqiladi.

214
18.10.2025

TALABALARNING MUSTAQIL IJODIY FAOLIYATI METODIKASINING MAQSADLARI, TAMOYILLARI, MAZMUNI VA USLUBIY ASOSLARI

Maqolada talabalarning mustaqil ijodiy faoliyati metodikasining maqsadlari, tamoyillari, mazmuni va uslubiy asoslari nazariy tahlil qilindi. Uning tasnifi, parametrlari va mustaqil ijodiy faoliyatni rivojlantirishga yordam berish usullari tavsiflandi.

267
01.09.2025

ARKTIKA KEMA YO'LLARINING GEOSIYOSIY AHAMIYATI HAMDA XITOY VA ROSSIYANING ARKTIKANI O'ZLASHTIRISHDAGI HAMKORLIK STRATEGIYASI

Ushbu maqola global iqlim o'zgarishi, energiya xavfsizligi va xalqaro hamkorlik kontekstida Arktika yuk tashish yo'llarining geosiyosiy ahamiyatini tahlil qiladi. Asosiy e'tibor Rossiya va Xitoyning Shimoliy dengiz yo'lini (NSR) rivojlantirishdagi roli, shuningdek, ularning Arktika mintaqasidagi strategik sheriklik istiqbollariga qaratilgan. Maqolada Arktikada navigatsiyaning xalqaro huquqiy jihatlari, iqtisodiy foyda va xavflar, shuningdek, asosiy global ishtirokchilarning geostrategik manfaatlari ko‘rib chiqiladi. Mavjud ilmiy adabiyotlar, davlat strategiyalari va davlatlararo shartnomalar tahlili berilgan. Tadqiqot natijalari Arktikaning jahon siyosatidagi ahamiyati ortib borayotganidan dalolat beradi va mintaqaning barqaror rivojlanishi uchun Rossiya va Xitoyning birgalikdagi sa’y-harakatlari zarurligini ta’kidlaydi.

298
28.07.2025

SHAXSIY IJODKORLIKNI RIVOJLANTIRISH: NAZARIY ASOSLAR VA AMALIY YONDASHUVLAR

Ushbu maqolada shaxsiy ijodkorlikni rivojlantirishning nazariy asoslari va amaliy mexanizmlari yoritilgan. Psixologik, pedagogik va sotsiomadaniy nuqtai nazarlarga tayangan holda, tadqiqot individual ijodiy o‘sishga hissa qo‘shuvchi asosiy omillarni aniqlaydi. Aralash uslubdagi yondashuv asosida talabalar va o‘qituvchilar o‘rtasida so‘rovnomalar, shuningdek, eksperimental topshiriqlar orqali ijodkorlikni rivojlantirish strategiyalarining samaradorligi baholandi. Tadqiqot natijalari motivatsion muhit, fanlararo ta’lim va shaxsga yo‘naltirilgan fikr-mulohazalarning ijodiy ifodani rivojlantirishdagi ahamiyatini ko‘rsatdi. Ushbu xulosalar rivojlanayotgan mamlakatlarda ta’lim islohotlari va innovatsiyalarga asoslangan tashabbuslarni shakllantirishga xizmat qilishi mumkin.

342
02.06.2025

KATTALARDAGI MANTIQIY FIKRLASHNI RIVOJLANTIRISHNING PSIXOLOGIK JIHATLARI

Ushbu maqolada kattalarda mantiqiy fikrlashni shakllantirish va rivojlantirishning psixologik asoslari, ta’sir etuvchi omillar hamda samarali metodlar tahlil qilinadi. Mantiqiy fikrlash inson faoliyatining ajralmas qismi bo‘lib, ongli qarorlar qabul qilish, muammolarni hal etish va tanqidiy fikrlashda muhim rol o‘ynaydi.

336
02.06.2025

TURKISTON JADIDLARINING SHARQ VA G‘ARB MASALASIDAGI QARASHLARI

Mazkur maqolada Turkiston jadidlarining Sharq va G‘arb dunyosi, bu yerdagi madaniyat va siyosatiga oid qarashlari, Yevropa madaniyati kirib kelishining salbiy jihatlari XX asr boshiga oid milliy matbuot materiallri asosida tahlil qilingan.

372
23.05.2025

BUGUNGI KUNDA MAKTABGACHA YOSHDAGI BOLALARNI MUSTAQIL (KREATIV) FIKRLASHGA OʻRGATISH METODIKASI

Ushbu maqolada bugungi kunda maktabgacha yoshdagi bolalarni mustaqil fikrlashga oʻrgatish metodikasi hamda Maktabgacha taʼlim muassasalarida bolalarni mustaqil mulohaza yuritishga yoʻnaltirishda ularga xos boʻlgan psixologik va pedagogik xususiyatlarni inobatga olish muvaffaqiyatga erishish garovidir. Hozirgi vaqtda maktabgacha yoshdagi bolalar psixik xususiyatlari rivojlanishining mustaqil fikrlash jarayoniga taʼsiri haqidagi maʼlumotlar keltirilib, muammo va yechimlar haqida soʻz yuritiladi

432
23.02.2025

MULK VA TADBIRKORLIK SOHASIDAGI ISLOLOOTLARNING KONSEPTUAL TAMOPLARI MAMLAKAT Taraqqiyotining yangi bosqichida.

Maqolada mamlakat taraqqiyotining yangi bosqichida mulk va tadbirkorlik sohasidagi islohotlarning kontseptual tamoyillarining o'ziga xos jihatlari ko'rib chiqiladi. O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanish strategiyasi qulay ishbilarmonlik va sarmoyaviy muhitni yaratish orqali mahalliy va xorijiy investitsiyalarni jalb etish, mulkchilik sohasining barqaror rivojlanishiga erishishdan iborat.

400
09.02.2025

HOZIRGI ZAMONDA PEDAGOGIK TEXNOLOGIYALAR ORQALI TALABLAR DUNYOTARASHISHINI RIVOJLANTIRISH USULLARI.

Ushbu maqolada bugungi kunda zamonaviy pedagogik texnologiyalar vositasida talabalarning dunyoqarashini rivojlantirish metodlari hamda pedagogik texnologiyalarning ta’lim jarayonini tashkil etishdagi ro’li, pedagogik mahorat yordamida talabalarning fanlarni o‘zlashtirishga bo‘lgan qiziqish va intilishlarini oshirish, pedagogik texnologiyaning asosiy vazifalari, ular vositasida talabalarning tafakkurini, mantiqiy fikrlash qobiliyatlarini rivojlantirish, pedagogik texnologiyalarning ko‘rinishlari, pedagogik texnologiyaning tarkibiy qismlari kabi masalalar yoritib berilgan.

425
09.02.2025