ARKTIKA KEMA YO'LLARINING GEOSIYOSIY AHAMIYATI HAMDA XITOY VA ROSSIYANING ARKTIKANI O'ZLASHTIRISHDAGI HAMKORLIK STRATEGIYASI

Ushbu maqola global iqlim o'zgarishi, energiya xavfsizligi va xalqaro hamkorlik kontekstida Arktika yuk tashish yo'llarining geosiyosiy ahamiyatini tahlil qiladi. Asosiy e'tibor Rossiya va Xitoyning Shimoliy dengiz yo'lini (NSR) rivojlantirishdagi roli, shuningdek, ularning Arktika mintaqasidagi strategik sheriklik istiqbollariga qaratilgan. Maqolada Arktikada navigatsiyaning xalqaro huquqiy jihatlari, iqtisodiy foyda va xavflar, shuningdek, asosiy global ishtirokchilarning geostrategik manfaatlari ko‘rib chiqiladi. Mavjud ilmiy adabiyotlar, davlat strategiyalari va davlatlararo shartnomalar tahlili berilgan. Tadqiqot natijalari Arktikaning jahon siyosatidagi ahamiyati ortib borayotganidan dalolat beradi va mintaqaning barqaror rivojlanishi uchun Rossiya va Xitoyning birgalikdagi sa’y-harakatlari zarurligini ta’kidlaydi.

91
28.07.2025

ЖАЗОИР, АҚШ ВА РОССИЯ ЎРТАСИДАГИ КОНСТРУКТИВ МУНОСАБАТ

Минтақадаги яна бир муҳим иштирокчи Америка Қўшма Штатлари бўлиб, у билан Жазоир ҳам хавфсизлик масалаларида яқин стратегик алоқаларни ривожлантирмоқда. Вашингтон ва Жазоир 1962 йилда Жазоир мустақилликка эришгандан сўнг дипломатик алоқаларни ўрнатдилар. Жазоир Араб-Исроил урушидан кейин 1967 йилда АҚШ билан муносабатларни узди, аммо 1974 йилда қайта тиклади. Ушбу мамлакатнинг янги раҳбарияти Россия томони билан азалий алоқаларга эга эканлигини ҳисобга олиб, Россия Жазоирнинг анъанавий муҳим шериги бўлиб қолди. Икки мамлакат ўртасидаги муносабатларни белгиловчи дастурий ҳужжат — 2001 йилги стратегик шериклик тўғрисидаги декларация. Ушбу турдаги шерикликни кўзда тутган битим Россия ва араб давлатлари ўртасида тузилган биринчи битим эди.

264
23.02.2025

AHMAD DONISH – O‘RTA OSIYODA MA’RIFAT ASOSCHISI

Tojik xalqining buyuk farzandi Ahmad Donish Buxoro amirligining qomusiy olimi, pedagog, islohotchi, olim, yozuvchi, faylasuf, mutafakkir, shoir, davlat arbobi bo‘lgan. XIX-asr oxiri- XX-asr boshlarida Ahmad Donish ijodi taʼsirida ziyolilarning ilgʻor qismining uygʻonishi nafaqat Buxoro amirligida, balki Oʻrta Osiyoda ham oʻz oʻrniga ega boʻldi. Ularning asosiy g‘oyasi hukmron tabaqadan va byurokratik apparatdan oddiy mehnatkash xalqqa nisbatan o‘zboshimchalikni cheklashni, iqtisodiyot, fan va madaniyatni rivojlantirish chora-tadbirlarini ko‘rish, ta’lim tizimini isloh qilish, davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining o‘zboshimchaliklarini ta’minlashni talab qilish edi. Buxoroning nochor fuqarolariga nisbatan elementar va demokratik huquqlar va boshqalar... Shu bois Ahmad Donisha shaxsi va uning ijodi tariximizning sahifasilarida yorqin o‘rin tutadi.

566
25.01.2025