YUSUF XOS HOJIB FALSAFASIDA YETUK VA BARKAMOL AVLOD MUAMMOLARI

Insoniyat tarixining barcha bosqichlarida ham odamlar olamni anglashga harakat qilganlar. Borliqning mohiyatini, uni harakatlanish qonuniyatlarini o’rganishga urinib kelgan. Mifologik, diniy va ilmiy dunyoqarashning shakllanish bosqichi ma’lum bir xronologik ketma-ketlikda amalga oshmagani, ular aksariyat hollarda tarixiylik kontekstida olib qaraydigan bo’lsak, ustma-ust tushgan holda rivojlanib kelayotganiga guvoh bo’lamiz. Misol uchun, XXI asr bo’lishiga qaramasdan mifologik dunyoqarashning ayrim elementlari saqlanib qolmoqda. Shu bilan birga diniy dunyoqarash ham spiralsimon rivojlangan holda, goh kuchli, goho esa nisbatan kuchsiz shaklda olamni anglashning usuli sifatida o’zini namoyon etmoqda. Falsafiy dunyoqarashning tarkibiy qismi bo’lgan olamni anglashga bo’lgan ilmiy yondashuv borasida ham juda katta o’zgarishlar yuz berib, ayrim hollarda mifologik va diniy dunyoqarash sohiblari zamonaviy ilmiy yutuqlarni o’zlarining irrasional xulosalarini dalillashda foydalanib kelmoqda. Bu jarayonlarning barchasi Yusuf Xos Hojib ijod qilgan davrdan ming yil keyin yuz berayotganini e’tiborga olsak, allomaning ma’rifatparvarlik va bilim fenomeni haqidagi qarashlari o’z davri uchun ham naqadar dolzarb va innovasion xususiyatga ega bo’lganini tushunish mumkin bo’ladi.

689
15.07.2024

SHAHAR VA QISHLOQ AHOLIsining IJTIMOIY FAOLIYATI

Bizning zamonaviy jamiyatimizda shaxsning roli ijtimoiy rivojlanish jarayonida tobora innovatsion bo'lib bormoqda. Odamlar tarixning turli bosqichlarida turli darajadagi ijtimoiy faollikni namoyon etadilar. Quyidagi tadqiqotlar ijtimoiy faollik va uning jamiyat bilan aloqalariga qaratilgan. Bu bog'lanish shaxsni tushunish va voqelikni, shuningdek, o'zini kuzatish imkonini beradi. Zamonamizdagi muhim va dolzarb mavzu shahar va qishloqlarning ijtimoiy faolligidir.

633
26.11.2023

ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALAR VA IJTIMOIY TARMOQLARNING YOSHLARNING SHAKLLANISHIGA TA’SIRI.

Ushbu ilmiy maqolada zamonaviy texnologiyalar va ijtimoiy tarmoqlarning yoshlar shakllanishiga ta'siri o'rganiladi. Raqamli aloqalarning rivojlanishi va mobil qurilmalarning mavjudligi bilan yoshlar ijtimoiy, madaniy va ta'lim hayotida yangi muammolar va imkoniyatlarga duch kelmoqdalar. Maqolada zamonaviy texnologiyalarning yoshlarga ijobiy va salbiy ta’siri ko‘rib chiqiladi va kelgusida ushbu yo‘nalishdagi tadqiqot va ishlanmalar istiqbollari taklif etiladi.

990
26.11.2023

XX ASR BOSHIDA TURKISTONNING IJTIMOIY-SIYOSIY VA MA’NAVIY AHVOLI, TARIXIY SHART-SHAROITLAR

Ushbu maqolada XX asr boshida Turkistondagi ijtimoiy-siyosiy va ma’naviy ahvol, tarixiy shart-sharoitlar, ma’rifatparvarlik harakati, jadidchilik, mustamlakachilikka qarshi ozodlik kurashining ma’naviy asoslari masalalariga to’xtalinadi.

805
17.06.2023

MUHAMMAD SOLIH KASHFIY VA TERMIZ ADABIY MUHITI

Maqolada Termizning bezavol qal’alari bo‘lgan buyuk namoyandalari haqida so‘z yuritilib, shu bilan birgalikda Termiz madaniy muhiti, tarixi, adabiy muhitining vakillari, turli yunalishlarda ijod qilgan mutafakkirlar hayoti, termizlik va termiziy nisbasi bilan ilmiy-adabiy faoliyat olib borgan zotlar nomi haqida ma’lumot beriladi. Shu bilan birgalikda Termiz tarixi va adabiy muhiti borasida olib borlgan tadqiqotlar sanab o‘tiladi, termiziyshunos olimlarning asarlari qisqacha tahlil etiladi. Jumladan Termiziy nisbasi bilan ijod qilgan, asli Termiz sayyidlaridan bo‘lgan Muhammad Solih Kashfiy Termiziy hayoti va merosi borasida ilmiy mulohazalar yuritiladi. Kashfiy Termiziydek shoir voyaga yetishishida Termiz adabiy muhitining vakillari ta’siri ilmiy asosda ko‘rsatib beriladi.

654
09.06.2023

RAQAMLI JAMIYATDAGI INSON: FALSAFIY AKS ETTIRISH TAJRIBASI

Maqola raqamli ijtimoiy haqiqat va raqamli kundalik hayotni o'rganishning uslubiy muammolariga bag'ishlangan. Zamonaviy jamiyatda raqamli texnologiyalar davlatni, tashkilotlarni, shaxslarni eng murakkab texnik ob'ektga bog'lab, ijtimoiy munosabatlarning butun majmuasiga vositachilik qiladi. Konvergent texnologiyalarni birlashtirgan yangi texnologik paradigma insonning jismoniy, kundalik hayoti va ijodi manzarasini tubdan o'zgartiradi. Narsalar Internetiga o'tish va insonning o'zini o'zi takomillashtirish amaliyoti insonning mohiyati va chegaralarini aniqlashning antropologik usullari uchun qiyinchilik tug'diradi. Kundalik muammolar uchun yangi raqamli texnologiyalardan foydalangan holda, raqamli jamiyatdagi shaxslar ijtimoiy tajribani to'plash va tarqatish, texnologik begonalashuvni bartaraf etish orqali ishlab chiquvchi tomonidan belgilab qo'yilgan qo'llash doirasini kengaytiradigan va o'zgartiradigan avvalgisidan muntazam foydalanadilar.

657
09.06.2023